Vị trí bãi Tư Chính- Trường Sa.Nguồn : Google Map.Việc Trung Quốc triển khai các tàu hải cảnh và tàu thăm dò địa chấn đến Bãi Tư Chính, thuộc quần đảo Trường Sa, chính là nhằm ngăn chận Hà Nội thúc đẩy các lợi ích của Việt Nam trước khi các bên đạt được một Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC). Đó là nhận định của một nhà quan sát được South China Morning Post trích dẫn hôm 18/07/2019.
Ông Hu Bo, giám đốc Sáng kiến điều tra tình hình chiến lược Biển Hoa Nam (Biển Đông), Đại học Bắc Kinh, cho rằng vào lúc mà Trung Quốc và ASEAN đang thương lượng về COC, các bên có liên quan đều có những bước « triệt để » nhằm khẳng định chủ quyền trên các mỏ dầu khí ở Biển Đông, tiến đến thiết lập một nguyên trạng vào thời điểm đạt được thỏa thuận về COC, mà Bắc Kinh hy vọng sẽ là vào năm 2021.
Theo lời ông Hu Bo, mục tiêu của Trung Quốc khi đưa chiếc tàu Hải Dương 8 (Haiyang Dizhi 8) đến Bã Tư Chính, là nhằm ngăn chận Việt Nam đơn phương khai thác dầu khí tại khu vực này. Tàu Hải Dương 8, với sự bảo vệ của nhiều tàu hải cảnh Trung Quốc, đã đến khu vực Bãi Tư Chính ngày 03/07/2019 để tiến hành khảo sát địa chấn. Việt Nam đã có phản ứng, điều động nhiều tàu cảnh sát biển đến hiện trường đối đầu với tàu hải cảnh Trung Quốc.
Trên mạng Twitter hôm 18/07/2019, ông Ryan Martison, giảng viên tại Trường Hải Chiến Hoa Kỳ, cho biết là theo các dữ liệu mới nhất, chiếc tàu Hải Dương 8 hiện vẫn tiếp tục hoạt động gần Bãi Tư Chính mà Việt Nam đang kiểm soát nhưng Trung Quốc cũng khẳng định chủ quyền.
South China Morning Post nhắc lại là trong thời gian gần đây, Bắc Kinh sử dụng các tàu hải cảnh ở vùng Biển Đông và Biển Hoa Đông để khẳng định chủ quyền của Trung Quốc ở hai vùng biển này mà không cần huy động đến quân đội.
Trong số các tàu hải cảnh được huy động đến khu vực Bãi Tư Chính, có chiếc Haijing 3901, trọng tải 12 ngàn tấn, một trong những tàu tuần duyên lớn nhất thế giới. Tàu này được trang bị súng máy 76 ly, hai súng phụ và hai súng phòng không. Haijing 3901 còn chở theo một trực thăng và có thể chạy với vận tốc lên tới 25 nút (1 nút bằng 1852 m/giờ). Trong các cuộc đối đầu trên biển, những tàu lớn như Haijing 3901 dĩ nhiên là có lợi thế hơn các tàu của đối phương.
Hôm nay, 18/07/2019, Hà Nội mới nêu đích danh tàu Trung Quốc xâm phạm vùng biển của Việt Nam. Trong cuộc họp báo, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Việt Nam tuyên bố:
“Trong những ngày qua, nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8 của Trung Quốc đã có hành vi vi phạm vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam ở khu vực phía Nam Biển Đông. Đây là vùng biển hoàn toàn của Việt Nam, được xác định theo đúng các quy định của Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 mà Việt Nam và Trung Quốc đều là thành viên.”
Bà Lê Thị Thu Hằng cho biết Việt Nam “đã tiếp xúc nhiều lần với phía Trung Quốc ở các kênh khác nhau, trao công hàm phản đối, kiên quyết yêu cầu chấm dứt ngay các hành vi vi phạm, rút toàn bộ tàu ra khỏi vùng biển Việt Nam; tôn trọng quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam vì quan hệ hai nước và ổn định, hòa bình ở khu vực”.
Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Việt Nam nói thêm là ” các lực lượng chức năng trên biển của Việt Nam tiếp tục triển khai nhiều biện pháp phù hợp thực thi chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán một cách hòa bình, đúng pháp luật nhằm bảo vệ vùng biển Việt Nam.”